Czas czytania: 3 minuty

Czy chcesz doświadczyć, jak przyjemnie jest tańczyć tylko dla siebie i nie musieć ogłaszać tego na Instagramie, żeby czuć spełnienie?

Czy kiedykolwiek czułaś, że Twoja relacja z mamą przypomina taniec na cienkiej linie, gdzie Twoje potrzeby i emocje nieustannie ustępują miejsca jej światu? Czy dorastając, odbierałaś sygnały, że Twoja wartość zależy od spełniania jej oczekiwań, a Twoje granice są niewidoczne? Mówiła: „och, zobaczcie, jak ona pięknie tańczy, to dlatego, że to Moja Córka”. A kiedy znajomi szli do domu, zostawiała Cię samą.
Jeśli to rezonuje z Twoim doświadczeniem, być może dotykasz złożonej i bolesnej dynamiki, jaką jest relacja z matką, która zachowuje się w sposób charakterystyczny dla osób cierpiących na narcystyczne zaburzenie osobowości.

Z perspektywy, która ceni indywidualne doświadczenie i konstruowanie własnej rzeczywistości, nie ma jednej, uniwersalnej definicji „narcystycznej matki”. Niemniej jednak, w wielu opowieściach i badaniach psychologicznych, wyłania się on jako obraz matki, która w relacji z dzieckiem nie dostarcza mu emocjonalnego bezpieczeństwa, stabilności i bezwarunkowej miłości. Często obserwuje się, że potrzeby matki stają się centralnym punktem relacji, a córka może dorastać z poczuciem, że jej własne emocje są nieważne, a jej tożsamość kształtowana jest pod dyktando matczynych projekcji. Córka może żyć w przeświadczeniu, że musi dbać o to, żeby mama była zadowolona (ale to i tak nigdy nie przynosi rezultatu w postaci czułości otrzymanej od mamy). Przy jednoczesnym wzorcu kulturowym, w którym kobieta ma być opiekunką wszystkich wokoło, córka może wykształcić w sobie niekorzystny nawyk ignorowania własnych potrzeb.

Jakie ślady może zostawić taka relacja?

Doświadczenia z gabinetu psychoterapeutycznego wskazują na szereg potencjalnych konsekwencji dla dorosłego życia córek wychowywanych przez tak zachowujące się matki i ojców:

• Wysoki poziom lęku przed odrzuceniem: Córki te w dorosłym życiu mogą nadal obawiać się, że zostaną opuszczone, co prowadzi do nadmiernego dostosowywania się do potrzeb innych, często kosztem własnych granic (być może to opisane przez diagnostę jako DDD / cPTSD)

• Skłonność do przyciągania toksycznych relacji: Brak wzorca zdrowej miłości w dzieciństwie może sprawić,
że dorosłe córki narcyzów nieświadomie zakochują się i wiążą się z partnerami, którzy powielają zachowania narcystycznej matki (lub ojca, w tym przypadku być może nieobecnego albo skonfliktowanego z matką).

• Kryzys tożsamości i niska samoocena: Matka o zachowaniach „narcystycznych” często projektuje na córkę swoje własne potrzeby, nie pozwalając jej na rozwój autentycznej tożsamości. Może podważać jej emocje i ignorować indywidualne zainteresowania: „Ty, Zuziu, najbardziej kochasz balet, jak mamusia, prawda?”. W dorosłości możesz doświadczać siebie jako pofragmentowanej, niespójnej (być może to opisane przez diagnostkę jako DDD / cPTSD).

• Niezaspokojone podstawowe potrzeby psychiczne: Brak bezpiecznej więzi z bliskimi, stabilnej tożsamości czy dostępu do autentycznej radości może prowadzić do problemów w relacjach i trudności emocjonalnych (to także DDD / cPTSD).

Z perspektywy postmodernistycznej, ważne jest zrozumienie, że nasza rzeczywistość jest konstruowana poprzez język i narracje, które tworzymy o sobie i o naszych relacjach. W kontekście relacji z narcystyczną matką, córka może internalizować pełne bólu „historie” o sobie, o swojej wartości i o dynamice tej więzi. Te historie, często o tym, że nigdy nie jest wystarczająca, choć głęboko zakorzenione, nie są jednak jedyną możliwą wersją rzeczywistości.

Podejście skoncentrowane na rozwiązaniach, które przyjęłam, zamiast etykietować i szukać „zaburzeń”, skupia się na zrozumieniu unikalnego doświadczenia każdej osoby i wspieraniu jej w tworzeniu bardziej satysfakcjonujących narracji i sposobów funkcjonowania.

Jak psychoterapia może pomóc? Zgodnie z założeniami terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach, praca z córką narcystycznej matki (ojca) nie polega na szukaniu winnych czy analizowaniu przeszłości w nieskończoność. Skupia się raczej na odkrywaniu zasobów klientki, poszukiwaniu dających nadzieję wyjątków od problemowych wzorców, i wspieraniu jej w definiowaniu własnych celów.

Psychoterapia może stać się sytuacją, w której:

• Zostaną uznane i uszanowane Twoje doświadczenia i emocje, być może po raz pierwszy sama je uznasz.

• Odkryjesz swoje mocne strony i strategie radzenia sobie, nawet te, których na razie nie jesteś w pełni świadoma.

• Zaczniesz kwestionować dotychczasowe, ograniczające narracje o sobie i swojej relacji z matką.

• Nauczysz się stawiać zdrowe granice i dbać o swoje potrzeby.

• Zintegrujesz swoją osobowość i pozbędziesz się konfliktów wewnętrznych.

• Odzyskasz umiejętność regulowania swojego stanu emocjonalnego, nabierzesz pewności siebie i spokoju, a także przestaniesz dysocjować (odpływać), kiedy robi się trudno.

• Zdefiniujesz własną tożsamość i wartości, niezależnie od oczekiwań innych.

• Odzyskasz poczucie sprawczości i możliwości dokonywania własnych wyborów.

Pamiętaj, nie jesteś sama. Wiele kobiet doświadcza podobnych wyzwań, szczególnie, że w poprzednich pokoleniach wiedza o diagnozach ani psychoterapia nie były powszechne ani łatwo dostępne.

Poszukiwanie wsparcia w psychoterapii może być odważnym krokiem w kierunku zrozumienia siebie i napisania nowej, bardziej wzmacniającej historii o swoim życiu.
Terapia nie ma na celu zmiany Twojej matki, ale zmianę Twojej relacji z samą sobą i odzyskanie całej reszty Twojego życia. Zbuduj je dla siebie cegiełka po cegiełce.

Jeśli ten wpis poruszył Twoje serce lub umysł, podziel się nim z osobami, które mogą znaleźć w nim zrozumienie i nadzieję.

Wspólnie możemy tworzyć społeczność, która wspiera zdrowie psychiczne i siłę kobiet.