Czas czytania: 3 minuty

Środki psychodeliczne stosowane terapeutycznie, takie jak psylocybina, LSD, MDMA czy ketamina, mają coraz większe znaczenie w leczeniu zaburzeń psychicznych.

Fragment z psychodeliki.org:
>>Psychodeliki (gr. psyche – dusza, i delos – ujawnić, objawić) to grupa substancji psychoaktywnych (obejmująca także częściowo dysocjanty i delirianty) wywołujących zmiany percepcji (świadomości), sposobu myślenia oraz sposobu odczuwania emocji. Od innych substancji psychoaktywnych (stymulantów, depresantów) odróżnia je to, że wywołują zmiany stanu i treści świadomości (Bayne & Carter, 2018).

Doświadczenia te często są porównywane do zmienionych stanów świadomości: marzeń sennych (Kraehenmann, 2017; Millière et al., 2018), hipnozy (Lemercier & Terhune, 2018), medytacji (Millière, Carhart-Harris, Roseman, Trautwein, & Berkovich-Ohana, 2018). Do klasycznych psychodelików należą psylocybina (składnik niektórych gatunków grzybów), DMT (np. ayahuasca), meskalina (kaktusy San Pedro, pejotl) oraz LSD (dietyloamid kwasu D-lizergowego; Johnson, Hendricks, Barrett, & Griffiths, 2019).

Psychodeliki mogą wywierać pozytywny wpływ na dobrostan psychiczny człowieka, również osób, które nie wykazują zaburzeń neurologicznych czy psychiatrycznych (Nichols, Johnson, & Nichols, 2017; MacLean, Johnson, & Griffiths, 2011). Przykładowo, podczas badań na John Hopkins School of Medicine 58% uczestników, którym podano psylocybinę, stwierdziło, że było to jedno z pięciu najbardziej znaczących doświadczeń ich życia. Większość z nich podkreślała, że to doświadczenie pozwoliło im lepiej zrozumieć siebie oraz rozbudziło w nich więcej współczucia i cierpliwości wobec innych ludzi (Griffiths, Richards, Johnson, McCann, & Jesse, 2008).

Późniejsze badanie potwierdziło, że nawet pojedyncze przyjęcie psylocybiny może prowadzić do trwałych, pozytywnych zmian w osobowości, skutkując wzrostem otwartości (MacLean et al., 2011). Należy jednocześnie zaznaczyć, że substancje psychodeliczne zażywane w niekontrolowanych warunkach (poza kontekstem badawczym i medycznym) mogą prowadzić do negatywnych skutków psychicznych oraz ryzykownych zachowań (Carbonaro et al., 2016; Johnson, Richards, & Griffiths, 2008).<<

Środki psychodeliczne zadziałają terapeutycznie, kiedy będziesz stosował(a) je pod przewodnictwem znającego się na rzeczy psychoterapeuty. Stosowane na własną rękę mogą mieć dobry efekt, ale mogą też zaszkodzić, np. wzmóc lęk.

Potrzebujesz się bardziej rozeznać w temacie? Poniżej publikuję skrótowy przegląd rodzajów substancji i ich potencjalnych efektów terapeutycznych, poparty badaniami:

1. Psylocybina (grzyby halucynogenne)

• Mechanizm działania: Agonista receptorów serotoniny (5-HT2A), co prowadzi do zmiany aktywności mózgowej, szczególnie w sieciach związanych z ego i kontrolą emocji.
• Efekty terapeutyczne:
• Redukcja objawów depresji lekoopornej.
• Zmniejszenie lęku egzystencjalnego u pacjentów z chorobami terminalnymi.
• Leczenie uzależnień (alkohol, nikotyna).
• Wzmocnienie poczucia jedności i znaczenia, co sprzyja przekształceniu negatywnych wzorców myślowych.
• Badania: Wykazano długotrwałe efekty po jednej lub dwóch sesjach terapeutycznych.

2. MDMA
(3,4-Metylenodioksymetamfetamina, ecstasy, e)

• Mechanizm działania: Zwiększa uwalnianie serotoniny, dopaminy i oksytocyny, co wspiera przetwarzanie emocjonalne i redukcję strachu.
• Efekty terapeutyczne:
• Wyraźna redukcja objawów PTSD (zespół stresu pourazowego).
• Poprawa zdolności do przetwarzania trudnych wspomnień w bezpiecznym środowisku.
• Wzrost empatii i poczucia więzi w relacjach interpersonalnych.
• Badania: Faza III badań klinicznych wskazuje na znaczące efekty u pacjentów z przewlekłym PTSD.

3. Ketamina

• Mechanizm działania: Antagonista receptorów NMDA (glutaminian), co prowadzi do szybkiej modulacji aktywności mózgowej, wspierającej neuroplastyczność.
• Efekty terapeutyczne:
• Szybkie zmniejszenie objawów depresji (często już po pierwszej sesji).
• Skuteczność w leczeniu depresji opornej na inne terapie.
• Łagodzenie myśli samobójczych.
• Badania: Ketamina w niskich dawkach (tzw. esketamina) jest zatwierdzona do leczenia depresji
  w wielu krajach.

4. LSD (kwas lizergowy)

• Mechanizm działania: Podobny do psylocybiny, wpływa na receptory serotoninowe i funkcjonowanie sieci neuronalnych.
• Efekty terapeutyczne:
• Potencjalne leczenie lęków, depresji i uzależnień.
• Wzmocnienie introspekcji i poczucia duchowego znaczenia.
• Ułatwienie pracy nad traumą.
• Badania: Obecnie prowadzone są badania kliniczne nad jego bezpieczeństwem i skutecznością.

5. Ayahuasca (DMT)

• Mechanizm działania: DMT (dimetylotryptamina) w połączeniu z MAOI (inhibitory monoaminooksydazy) prowadzi do intensywnych przeżyć psychodelicznych.
• Efekty terapeutyczne:
• Zmniejszenie objawów depresji i lęku.
• Ułatwienie przetwarzania traumatycznych wspomnień.
• Poprawa zdolności regulacji emocjonalnej.
• Badania: Rośnie liczba badań potwierdzających skuteczność w leczeniu depresji i PTSD.

Potencjalne ryzyko i ograniczenia:

• Efekty uboczne istnieją, i mogą obejmować lęk, paranoję czy przejściowe pogorszenie nastroju, szczególnie bez odpowiedniego wsparcia terapeutycznego.
• Bezpieczne i kontrolowane warunki (tzw. set and setting) są kluczowe dla skuteczności i bezpieczeństwa.
• Wiele z tych substancji jest nadal nielegalnych
  w Polsce, mimo rosnącej liczby badań.

Dlaczego piszę o psychodelikach?

Psychodeliki mają spory potencjał terapeutyczny, szczególnie w leczeniu trudnych przypadków depresji, PTSD, lęków i uzależnień. Być może są przyszłością leczenia zaburzeń osobowości (narcyzmu, pogranicznego zaburzenia osobowości, socjopatii itd, czyli zaburzeń odbijających się tragicznie na osobach bliskich osoby zaburzonej),
a jeśli tak, świat stanie się bezpieczniejszym miejscem do życia i nawiązywania relacji z innymi.
Rośnie liczba badań, które wspierają legalizację kontrolowanego użycia powyższych substancji w psychiatrii.

Pamiętaj, że skuteczność zależy od odpowiedniego przygotowania, prowadzenia sesji terapeutycznej i opieki po sesji.