Czas czytania: 4 minuty

Jak poznać osobę o histrionicznym zaburzeniu osobowości w związku?

Statystycznie ma taką osobowość 2-3 % osób, sam rys histrioniczny występuje znacznie częściej.

Problem z histrionicznym zaburzeniem osobowości u Twojej osoby partnerskiej masz bardziej Ty niż Twoja osoba partnerska. Twoja możliwość funkcjonowania w świecie pogarsza się, mimo, że robisz wszystko OK i jesteś naprawdę w porządku wobec towarzyszki / towarzysza życia, w relacji następuje kryzys za kryzysem, masz wrażenie, że kryzys lub konflikt został na stałe wpisany do Twojego życia.

Mając za osobę partnerską osobę z zaburzeniem histrionicznym przeżywasz za jej sprawą silne emocje, dramaty, a przy tym osoba ta w subtelny sposób wciąż kieruje uwagę na samą siebie. Kiedy nie poddajesz się tej manipulacji, wzmaga starania o zwrócenie uwagi na siebie: wybucha, płacze, demonstracyjnie wychodzi itp. Intensywny płacz i intensywny gniew są najczęściej demonstrowanymi stanami emocjonalnymi.

Jednocześnie jest to osoba uwodzicielska i namiętna. Zwraca uwagę na swój wygląd, więc najczęściej jest także piękna i zadbana. Czasem seksualizuje relacje, których nie potrafi kontrolować w inny sposób: np. relację z terapeutą, relację z teściem, który nie poddaje się innym jej manipulacjom itd itp.

Jako partner_ osoby z cechami histrionicznego zaburzenia osobowości masz przydzieloną rolę „zbawcy”, „miłości życia”, „ostatniej deski ratunku” („jak nie Ty, to nikt”), albo wręcz przeciwnie, jesteś nieodpowiedni_, jesteś ciągłym rozczarowaniem, zbyt mało się przejmujesz, „olewasz” go / ją (uwaga, nie mylić z osobowością z pogranicza).

Czasem jednocześnie występuje u takiej osoby depresja lub lęki. Leczenie farmakologiczne wymaga ścisłej kontroli lekarza, gdyż istnieje ryzyko ostentacyjnego nadużywania leków (zobacz, jak mnie zranił_ś, muszę teraz wziąć swój najsilniejszy lek uspokajający, który ma poważne skutki uboczne, subtelnie zrobię to na Twoich oczach).

Bycie w związku z osobą z histrionicznym zaburzeniem osobowości (HPD) może być trudne, ale istnieją strategie, które mogą pomóc w dbaniu o siebie i wspieraniu partnera. Oto kilka kluczowych kroków, które mogą pomóc:

1. Zrozumienie zaburzenia

• Edukacja: Zrozumienie, czym jest histrioniczne zaburzenie osobowości, to pierwszy krok. Dowiedz się więcej o HPD (ang. Histrionic Personality Disorder), aby lepiej rozumieć zachowania partnera i wiedzieć, czego można się spodziewać.
• Empatia: Staraj się zrozumieć, że zachowanie partnera wynika z zaburzenia, a nie z chęci celowego ranienia innych. Nigdy, ale to nigdy nie zapominaj o empatii dla siebie.

2. Wyznaczanie granic

• Jasne granice: Ważne jest, aby określić, jakie zachowania są dla Ciebie akceptowalne, a jakie nie. Komunikuj te granice jasno i stanowczo, jeśli możesz, to również z empatią.
• Konsekwencja: Trzymaj się swoich granic. Osoby z HPD mogą „testować” granice, czyli próbować je przekraczać najpierw subtelnie, i kiedy się uda, coraz intensywniej. W ten sposób nawet się nie orientujesz, kiedy następuje rozluźnienie granic. Dlatego konsekwencja w ich egzekwowaniu jest ważna.

3. Unikanie wchodzenia w dramat

• Nie angażuj się w przesadne emocje: Staraj się pozostać spokojny/a i nie dać się wciągnąć w dramatyczne sytuacje. Możesz to zrobić, reagując spokojnie i unikając eskalacji konfliktu: pamiętaj o moim autorskim narzędziu do ratowania samej / samego siebie: Grawitacja, Oddech, Słowo.
• Praktykowanie dystansu emocjonalnego: Kiedy emocje partnera stają się zbyt intensywne, warto zrobić krok w tył, aby zyskać perspektywę i nie pozwolić, by ich stan wpłynął na Twoje samopoczucie. Wiele osób wybiera w tej sytuacji 20-minutowy samotny spacer z wyciszonym telefonem.

4. Wsparcie terapeutyczne

• Terapia indywidualna dla partnera: Zachęć partnera do poszukiwania terapii, chociaż nie będzie to łatwe zadanie, bo Twoja osoba partnerska uważa, że jej zachowanie jest normalne. Terapia może jednak pomóc w zarządzaniu objawami HPD.
• Terapia par: Jako dodatek do terapii indywidualnej rozważ terapię par, aby nauczyć się lepiej komunikować i radzić sobie z problemami w związku.
• Twoja terapia indywidualna: pomoże zrozumieć, jak to się stało, że jesteś w bliskiej relacji z osobą o cechach histrionicznych? Skąd masz brać siłę na trwanie w tej relacji?

5. Dbaj o siebie

• Zadbaj o własne zdrowie psychiczne: Regularnie sprawdzaj, jak się czujesz i czy Twoje potrzeby emocjonalne są zaspokajane. Nie zaniedbuj własnych zainteresowań, hobby i relacji z innymi.
• Poszukaj wsparcia: Rozważ grupowe wsparcie terapeutyczne dla siebie, jeśli czujesz, że związek negatywnie wpływa na Twoje zdrowie psychiczne i więzi społeczne. Możesz poszukać grup wsparcia dla osób w relacjach z partnerami z zaburzeniami osobowości.
• Relaks i medytacja, działania fizyczne: Techniki relaksacyjne, medytacja i ćwiczenia oddechowe mogą pomóc w zarządzaniu stresem i emocjami. Rozważ też taniec, śpiew lub inne zajęcia grupowe, w których ciało i oddech odgrywają istotną rolę.

6. Komunikacja

• Uczciwa komunikacja: Mów otwarcie o swoich uczuciach, ale w sposób, który nie jest oskarżycielski. Unikaj krytyki, zamiast tego używaj „ja” komunikatów, np. „Czuję się zaniepokojony/a, kiedy…”. Wyrażaj konkretne prośby, np. „zacząłem / zaczęłam tę rozmowę, żeby ustalić dokąd jedziemy na wakacje, proszę, nie rozpatrujmy jeszcze Twoich emocji, dopóki nie ustalimy, co z naszymi wakacjami. Spójrz, znalazł_m taki dom wypoczynkowy nad morzem, przyjrzyj się mu, proszę”.
• Ograniczanie manipulacji: Osoby z HPD mogą stosować sprytne i subtelne manipulacje, aby zwrócić na siebie uwagę. Bądź świadomy/a tych zachowań i staraj się na nie nie reagować. Kiedy zachowania się nasilają, stawiaj odważnie granice.

7. Akceptacja i decyzje

• Akceptacja rzeczywistości: Zastanów się, czy jesteś w stanie zaakceptować partnera z jego zaburzeniem i czy jesteś gotowy/a do życia z tymi wyzwaniami wiedząc, że osobowość histrioniczna nie zmieni się w inną, można jedynie łagodzić objawy poprzez psychoterapię.
• Ostateczne decyzje: Jeśli związek staje się zbyt szkodliwy dla Twojego dobrostanu, ważne jest, aby rozważyć, czy kontynuacja tej relacji jest dla Ciebie najlepsza. Czasem najlepszym rozwiązaniem jest odejście, masz do tego prawo. Masz prawo zadbać o to, żeby mieć spokojne życie.

Pamiętaj, że dbanie o siebie nie jest egoistyczne; jest niezbędne do utrzymania zdrowia psychicznego i znośnego związku, zwłaszcza w przypadku partnera z zaburzeniem osobowości.